عایق حرارتی چیست؟

عایق حرارتی جهت کاهش انتقال حرارت استفاده می شود.

این عایق ها را از موادی می سازند که تا میزان زیادی از رسانایی حرارت جلوگیری می کنند. به این ترتیب انرژی گرمایی تا میزان زیادی ذخیره شده و هدر نمی رود.

در صورتی که ساختمان ها عایق بندی نشوند یا عایق های استاندارد در ساختمان ها به کار نروند، سالانه هزینه های زیادی صرف مصرف سوخت یا برق می شود. پس لازم است با رعایت نکات و اصول مقررات ساختمان سازی، عایق بندی به درستی صورت گیرد.

انواع عایق

با هدف کاهش مصرف انرژی و جلوگیری از هدررفت انرژی، سازندگان در تلاشند تا ساختمان‌ها را با استفاده از جواهرات عایق‌بندی بهبود دهند. اعمال عایق‌بندی موثر یک روش اقتصادی برای کاهش هزینه‌های گرمایش و سرمایش و نیز صرفه‌جویی در انرژی است. انواع مختلفی از عایق‌ها وجود دارند که شامل:

1. عایق پشم سنگ
2. عایق پشم شیشه
3. عایق الاستومری
4. عایق XPS
5. عایق پلی‌یورتان
6. ایزوگام
7. ایزوپل
8. آرت‌فلکس
9. رنگ‌های نانو
10. عایق صوتی یونولیت
11. عایق صوتی فوم شانه تخم‌مرغی

انواع عایق حرارتی

دسته بندی های مختلفی می توان برای عایق حرارتی و رطوبتی ارائه داد، اما هدف تمام آنها با تمام تفاوت هایی موجود کاهش مصرف انرژی می باشد. با توجه به شکل ظاهری و تکنولوژی های به کار رفته در تولید این عایق ها می توان آنها را به گروه های زیر تقسیم بندی نمود:

عایق حرارتی مایع

این گروه از عایق ها همان طور که از نامشان مشخص است به صورت مایع می باشند و می توان از آنها در محیط های مختلف ساختمان ها و پروژه های عمرانی استفاده نمود. عایق هایی که به صورت مایع تولید میشوند در واقع از مواد شیمیایی و مواد معدنی تشکیل شده اند. مهم ترین ویژگی این گروه از عایق ها این است که همگی بر پایه آب و حلال می باشند و پس از قرار گرفتن بر روی سطوح به مرور چسبندگی در آنها ایجاد میشود. عایق حرارتی مایع در دو گروه قابل دسته بندی می باشند که عبارتند از:

• عایق مایع سیمانی

از مهم ترین موارد کاربرد این عایق ها می توان به پوشش سطوح کف یا پشت بام و غیره که بتنی و آجری می باشند اشاره نمود. این عایق ها از مواد سیمانی تشکیل شده و قدرت چسبندگی بالایی دارند. به همین دلیل خیلی زود روی سطوح مختلف خشک شده و مانع از هدر رفت انرژی میشوند.

• عایق مایع پلی اورتان

از دیگر انواع این عایق ها می توان نوع پلی اورتان اشاره نمود که قدرت چسبندگی آنها در سطح بسیار بالایی قرار دارد. این نوع عایق با مواد پلی اورتان تولید شده و به صورت فوم می باشد و روی سطوح مختلف می توان از آنها استفاده نمود. اجرای این نوع عایق روی سطوح صاف و هموارد از قبیل کف تراس، پشت بام و کف ساختمان های بسیار آسان می باشد، اما برای سطوح ناهموار نیاز به آماده سازی زیرساخت وجود دارد. لازم به ذکر است که عایق های حرارتی پلی اورتان نمی توانند در برابر دمای خیلی زیاد از خود مقاومت مطلوبی را نشان دهند. به همین دلیل از این نوع عایق در محیط های صنعتی با درجه حرارت بسیار بالا کمتر استفاده میشود.

عایق حرارتی نانو

فن آوری و تکنولوژی تولید مواد نانو در صنایع مختلف تغییر و تحول زیادی را بوجود آورد و نمونه بارز آن را می توان در عایق های حرارتی نانو مشاهده کرد. این عایق ها که به صورت ورق های مسطح تولید میشوند، امکان انتقال و جابه جایی گرما را در سطوح مختلف تقریبا به صفر می رساند. علیرغم مزایای متعدد این عایق ها، قیمت بالای آنها به عنوان یک مانع برای استفاده عمل می کند.

عایق های نانو را می توان در گروه های مختلفی تقسیم بندی کرد. به عنوان مثال عایق های رنگ نانو یکی از پرکاربردترین نمونه ها می باشد که شبیه به رنگ بوده و روی سطوح مختلف قابل اجرا می باشند. این نوع عایق نه تنها روی سطوح زمین قابل اجرا می باشد، بلکه از آنها برای عایق کاری لوله های آب و گاز و بخار نیز استفاده میشود. از دیگر انواع این عایق ها می توان به نوع چند لایه اشاره نمود. این عایق ها نه تنها از هدر رفت انرژی و گرما جلوگیری می کنند، بلکه از ایجاد زنگ زدگی و خوردگی سطوح نیز تا حد زیادی می توانند ممانعت کنند.

عایق حرارت نانو چند لایه ترکیبی از مایع و پرز الیاف مخصوصی می باشد که قدرت چسبندگی بسیار بالایی دارند. از این عایق ها می توان برای کف استخر، لوله های آب و فاضلاب، سقف و فندانسیون ساختمان ها، دیوار و همچنین کف کولر و موارد مشابه استفاده کرد.

عایق حرارتی نسوز

در تولید عایق های مختلف که برای جلوگیری از هدر رفت گرما به کار می روند، لازم است به میزان مقاومت آنها در برابر افزایش دما توجه شود. به همین دلیل عایق های نسوز تولید شده اند که در آنها از ترکیباتی همچون سیلیسیم، کربن، کرم، منیزیم و آلومینیوم استفاده میشود. این عایق ها دارای تنوع زیادی می باشند و از نمونه های بسیار پرکاربرد آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• عایق پشم سنگ
• پشم شیشه
• عایق های سرامیکی
• عایق های سلولزی

این نوع عایق بیشتر برای محیط هایی همچون کوره های فلزی در کارخانجات مورد استفاده قرار میگیرند که درجه دما بسیار بالا می باشد. به عنوان مثال، عایق های سرامیکی از جمله مواردی می باشند که در این کوره ها استفاده شده و درزگیری را به خوبی انجام می دهند.

یک عایق خوب چه خصوصیاتی را باید داشته باشد؟

یک عایق خوب باید دارای خصوصیات متعددی باشد که تأثیر بزرگی در عملکرد و کارایی آن دارند. در زیر ویژگی‌هایی که یک عایق خوب باید داشته باشد، آمده است:

1. مقاومت در برابر آتش سوزی: یک عایق خوب باید مقاومت مناسبی در برابر آتش سوزی داشته باشد تا از ایجاد حوادث ناخواسته جلوگیری کند.
2. مقاومت در برابر حرارت: مقاومت در برابر انتقال حرارت از یک سطح به سطح دیگر از ویژگی‌های اساسی یک عایق خوب است.
3. مقاومت در برابر فشار: عایق باید قادر به مقاومت در برابر فشارهای مختلف باشد تا از تخریب و خرابی جلوگیری کند.
4. مقاومت در برابر چروک خوردگی: یک عایق باید تا حد امکان از چروک خوردگی در طول زمان جلوگیری کند تا کارایی آن تحت تأثیر قرار نگیرد.
5. مقاومت در برابر اشعه ماورای بنفش: مقاومت در برابر اشعه ماورای بنفش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا عایق در طول زمان تغییر شکل نکند.
6. مقاومت در برابر قارچ و میکروب: برای حفظ بهداشت و عمر مفید، عایق باید در برابر قارچ و میکروب مقاوم باشد.
7. ضریب انبساط و انقباض: یک عایق خوب باید ضریب انبساط و انقباض مناسبی داشته باشد تا در شرایط دمایی مختلف کارایی خود را حفظ کند.
8. مقاومت در برابر مواد شیمیایی خنثی: در محیط‌هایی که با مواد شیمیایی در تماس هستند، عایق باید مقاومت کافی داشته باشد تا از تخریب و آسیب‌های شیمیایی جلوگیری کند.
9. خاصیت مویینگی و چگالی: یک عایق باید به طور آسان قابل نصب باشد. در عین حال چگالی مناسبی داشته باشد تا انتقال گرما را به حداقل برساند.
10. انتخاب نوع و ضخامت عایق: انتخاب نوع و ضخامت مناسب عایق باید با توجه به شرایط محیطی، دمای محیط، ایمنی و قیمت صورت گیرد.
11. اقتصادی بودن: عایق باید از نظر اقتصادی بهینه باشد و با حداقل ضخامت، هدر رفت انرژی را کاهش دهد.

جمع بندی

با مطالعه این مقاله از علم روز دریافتیم که از عایق های حرارتی جهت جلوگیری از ورود و خروج حرارت، سر و صدا و رطوبت در صنعت داخلی استفاده می شود. استفاده از عایق های حرارتی در ساختمان به ذخیره سازی انرژی کمک زیادی کرده و هزینه های مصرف برق و گاز را کاهش می دهد. عایق های حرارتی انواع مختلفی از جمله پشم شیشه، پشم سنگ، ایزوهوم، الاستومری، پلی استایرن، لاستیکی، پرلیت، ایزوهم، پلی استایرن و تخته های فیبری دارند که هر کدام کاربردهای متفاوتی دارند.