بیماری آلوپسی چیست؟

بیماری آلوپسی (بیماری خود ایمنی ریزش مو) در اصطلاحات پزشکی به معنای ریزش یا کاهش موی سر و دیگر نقاط بدن است.

این عارضه می‌تواند در اثر عوامل مختلفی مانند : عوامل هورمونی، عوارض دارویی، ابتلا به برخی از بیماری‌ها مانند بیماری‌های خودایمنی، بیماری‌های مربوط به غدد مانند بیماری‌های تیروئیدی به وجود آید. خیلی افراد گمان می‌کنند که این اتفاق ممکن است در اثر فشار روانی در فرد ایجاد شود. اما طبق تحقیقاتی که تاکنون انجام شده است ، مدرکی دال بر این عامل مشاهده نشده است. با داشتن اطلاعات ارزشمند از علم روز میتوان به سلامتی و بهداشت و موفقیت در زندگی دست پیدا کرد.

دلایل ایجاد بیماری آلوپسی یا ریزش مو

بیماری آلوپسی یا ریزش مو ناشی از عوامل متعددی می‌تواند باشد که بیشترین تأثیر را اختلالات در تعادل هورمونی دارند. علاوه بر این، عوامل دیگری نیز ممکن است در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند. در ادامه به برخی از این دلایل اشاره می‌شود:

1. اختلال در تعادل هورمونی: اختلالات در تعادل هورمون‌ها، به ویژه هورمون‌های تیروئید، می‌توانند عامل اصلی ریزش مو باشند. این تخلیه‌های هورمونی می‌توانند باعث تضعیف رشد و تعمیر موها شده و به طور نتیجه باعث ریزش آنها می‌شوند.
2. عوامل ژنتیکی: عوامل ژنتیکی نیز می‌توانند نقش مهمی در ایجاد بیماری آلوپسی داشته باشند. در برخی افراد، ژنتیک ممکن است باعث افزایش حساسیت موها نسبت به هورمون‌هایی شود که به ریزش مو منجر می‌شود.
3. شرایط محیطی: شرایط محیطی نیز می‌توانند تأثیر گذار باشند. عواملی مانند آلودگی هوا، تغذیه نامناسب، تماس بی‌رویه با مواد شیمیایی، مصرف آب ناسالم و… می‌توانند به ضعیف شدن موها و ریزش آنها منجر شوند.
4. سن و سال: با پیشروی سن، فرآیندهای طبیعی تغییرات هورمونی و کاهش فعالیت تعمیری در بدن افزایش می‌یابد که می‌تواند باعث ریزش موها شود.
5. استرس: استرس می‌تواند عاملی باشد که در تولید هورمون‌های استرسی مانند کورتیزول تأثیر گذار باشد و در نتیجه ریزش موها را تسریع کند.
6. سیگار: مصرف بیش از حد سیگار می‌تواند به تنفس ناصحیح و کاهش جریان خون به پوست سر منجر شود که این عوامل می‌توانند ریزش موها را افزایش دهند.
7. اثرات جانبی داروها: مصرف برخی داروها نیز ممکن است به عنوان عاملی در ریزش موها ایفای نقش کنند. برخی از داروها می‌توانند تعادل هورمونی را تغییر دهند و باعث ریزش مو شوند.

به طور کلی، بیماری آلوپسی ناشی از ترکیب عوامل ژنتیکی، هورمونی، محیطی و سبک زندگی می‌تواند باشد که به ریزش موها و کاهش جلوگیری از تعمیر آنها منجر می‌شود.

 

مراحل اولیه آلوپسی چیست؟

آلوپسی عارضه‌ای است که به فولیکول‌های مو حمله می‌کند. این بیماری در اثر عوامل مختلفی همچون مشکلات هورمونی، عوارض دارویی، مشکلات تیروئیدی و یا بیماری‌های خود ایمنی بروز می‌نماید. این بیماری به اشکال مختلفی رخ داده و در سطوح مختلفی تقسیم‌بندی می‌شود. آلوپسی آره آتا در وهله نخست فولیکول‌های مو را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ اما در برخی شرایط این بیماری را می‌توان با تغییراتی در ناخن‌ها مشاهده نمود.

بیماری آلوپسی معمولاً با ریزش ناگهانی و تکه‌ای موهای سر آغاز می‌گردد؛ اما این بیماری می‌تواند موهای سایر نواحی بدن مانند ریش، ابروها و یا مژه‌ها را دچار ریزش کند. آلوپسی ممکن است به صورت ناگهانی و در مدت چند روز یا چند هفته بروز پیدا کند. همچنین علائم و نشانه‌های اولیه این بیماری ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• سوزش و خارش پوست
• التهاب پوست
• شکننده شدن موها
• تغییر ضخامت موها

شایان ‌ذکر است که مشاهده هریک از این علائم به صورت مجزا نمی‌تواند مبنی بر ابتلا به آلوپسی باشد. بدین ترتیب، در صورت مشاهده این علائم، برای ارزیابی دقیق‌تر می‌بایست به یک متخصص پوست و مو مراجعه شود.

انواع بیماری آلوپسی:

بیماری آلوپسی بر اساس علت و شدت آن به چهار نوع تقسیم‌بندی می‌شود:

1. آلوپسی منطقه‌ای (Alopecia Areata): در این نوع، ریزش موها به صورت تکه‌تکه و در مناطق محدودی از سر اتفاق می‌افتد. این نوع بیماری معمولاً در مناطق خاصی از سر مانند اطراف موها (دور مو)، پشت سر و پشت گوش رخ می‌دهد. به طور کلی، درمان این نوع ممکن است تاثیر خوبی نداشته باشد.
2. آلوپسی حاشیه‌ای (Androgenetic Alopecia): در این نوع بیماری، موهای حاشیه سر، به ویژه در مناطق پشت سر و دور مو، ریخته می‌شود. درمان آلوپسی حاشیه‌ای ممکن است موفقیت کمتری داشته باشد.
3. آلوپسی توتالیس (Alopecia Totalis): در این نوع بیماری، تمام موهای سر از جمله مژه، ابرو و بدن ریخته می‌شوند. در برخی موارد، موهای ابرو و مژه هم حفظ می‌شوند. این نوع بیماری به ندرت درمان‌پذیری دارد.
4. آلوپسی یونیور‌سالیس (Alopecia Universalis): در این نوع بیماری، تمام موهای بدن ریخته می‌شوند، به طوری که حتی یک موی باقی نمی‌ماند. این نوع آلوپسی نیز به عنوان یک شکل شدید تر و کمیاب‌تر از بیماری آلوپسی محسوب می‌شود. درمان این نوع بیماری بسیار دشوار و مقاومت به درمان نیز بالاست.

معمولاً افرادی که از سنین پایین با بیماری آلوپسی مواجه می‌شوند، ممکن است شدت بیماری در آن‌ها بیشتر از افراد دیگر باشد. همچنین تحقیقات نشان می‌دهد که افرادی که دارای برخی از اگزماهای سرشتی (درماتیت آتوپیک) هستند، ممکن است در معرض خطر بیشتری از بروز آلوپسی باشند و شدت بیماری در آن‌ها بیشتر باشد.

 

بهترین روش های درمان بیماری آلوپسی

منشا بروز بیماری آلوپسی اختلال سیستم ایمنی است؛ به بیان دیگر سیستم ایمنی به دلایل مختلفی فولیکول‌های مو را به عنوان نیروی مهاجم تشخیص می‌دهد و به آن‌ها حمله می‌کند. در نتیجه‌ی این واکنش خود ایمنی، موی سر و بدن شروع به ریزش گسترده می‌کنند؛ قابل ذکر است که در این واکنش فولیکول‌های مو کاملا آسیب نمی‌بینند، بنابراین امکان رشد مجدد موها وجود دارد. درمان آلوپسی بر حسب شدت بیماری متفاوت خواهد بود، در موارد خفیف ریزش مو به صورت موقتی رخ می‌دهد. پس مدتی نواحی خالی شده مجددا شروع به رشد مو می‌کنند. در چنین شرایطی احتیاجی به درمان نخواهد بود.

درمان‌های موضعی مانند تجویز انواع کرم‌ها و داروها می‌تواند به رفع این مشکل نیز کمک کند. اما تحقیقات نشان داده است که اثر داروها و کرم‌های موضعی کوتاه مدت است و ممکن است مزیت طولانی مدتی در پی نداشته باشند. برخی پزشکان از روش تزریق داروهای ضد التهاب استروئیدی استفاده می‌کنند که این روش می‌تواند موثر باشد؛ اما عوارض جانبی زیادی در پی دارد و نمی‌توان به مدت طولانی از آن استفاده کرد.

روش‌های مختلفی برای رفع این مشکل بر روی بیماران اعمال می‌شود؛ اگرچه درحال حاضر هیچ کدام از این موارد به عنوان درمان قطعی آلوپسی یا بیماری خود ایمنی ریزش مو توصیه نشده است، اما این به این معنا نیست که آلوپسی غیر قابل درمان است. در حال حاضر یکی از موثرترین روش‌های برطرف کردن طاسی‌های ناشی از بیماری آلوپسی، پیوند مو است، فرآیندی که به لطف پیشرفت‌های کنونی، نتایج رضایت بخشی به ثبت رسانده‌است.

چگونه می توانم از آلوپسی جلوگیری کنم؟

با خودداری از مصرف فرآورده‌های شیمیایی که به مو یا پوست آسیب می‌رسانند و اعمال یک رژیم غذایی مناسب می‌توان احتمال ابتلا به این  عارضه را کاهش داد. همچنین در صورت مشاهده علائم آلوپسی، مراجعه زودهنگام به یک متخصص پوست و مو نیز اقدامی مؤثر خواهد بود.

آیا بیماری آلوپسی واگیردار است؟

پاسخ ساده است؛ زمانی که ریشه‌ی یک بیماری اختلالات ژنتیکی باشد، دلیلی برای واگیردار بودن آن وجود ندارد.

منشا بیماری آلوپسی هیچ‌گونه ویروس یا میکروبی نیست؛ بنابراین هیچ احتمالی برای انتقال آن از فردی به فرد دیگر وجود ندارد.

امروزه با پیشرفت پزشکی در زندگی و رعایت سلامتی و بهداشت میتوان تعداد زیادی از بیماری های پوستی را درمان و از شیوع آنها جلوگیری کرد.