OCD مخفف “اختلال وسواسی-اجباری” (Obsessive-Compulsive Disorder) است.

اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) یک اختلال روانپزشکی است که با افکار و رفتارهای مزاحم و ناخواسته مشخص می‌شود. افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی ممکن است افکار تکراری و ناخواسته‌ای در مورد میکروب‌ها، آلودگی، آسیب، خشونت یا تمایلات جنسی داشته باشند. این افکار وسواس فکری نامیده می‌شوند. آنها همچنین ممکن است رفتارهای تکراری و اجباری مانند شستشو، چک کردن یا نظم دادن داشته باشند. این رفتارها وسواس عملی نامیده می‌شوند.

اختلال (OCD) چیست؟

این اختلال یک اختلال روانی است که با وسواس‌ها و اجبارها مشخص می‌شود. افراد مبتلا به OCD تجربیات ناخواسته و ناراحت‌کننده‌ای به نام وسواس دارند که ممکن است به تکرار و تکرار خاصی ارتباط داشته باشد. این وسواس‌ها ممکن است به صورت فکری (اندیشه‌ها) یا عملی (عمل‌ها) ظاهر شوند.

اجبارها نیز عملی است که به عنوان پاسخ به وسواس انجام می‌شود و هدف آن کاهش ناراحتی یا استرس است. اما این اعمال اجباری معمولاً زمان‌بر و باعث ایجاد مشکلات در زندگی روزمره فرد می‌شوند.

اختلال اختلال وسواس فکری-عملی می‌تواند تأثیرات مهمی بر زندگی روزمره، کار، تحصیل و ارتباطات اجتماعی افراد داشته باشد. درمان این اختلال معمولاً شامل ترکیب مشاوره روانشناختی (پزشکی) و در صورت لزوم، داروهای مخصوص می‌شود.

علائم OCD:

• وسواس فکری:

  • افکار تکراری و ناخواسته در مورد میکروب‌ها، آلودگی، آسیب، خشونت یا تمایلات جنسی
  • افکار مزاحم در مورد آسیب رساندن به خود یا دیگران
  • افکار تردید در مورد قفل کردن درها، خاموش کردن اجاق گاز یا انجام کارهای دیگر

• وسواس عملی:

  • شستشوی بیش از حد دست‌ها یا حمام کردن
  • چک کردن مکرر درها، قفل‌ها، اجاق گاز یا وسایل دیگر
  • نظم دادن و مرتب کردن بیش از حد
  • شمردن یا تکرار کلمات یا عبارات خاص

انواع اختلال وسواس فکری-عملی:

• شستشو: ترس از آلودگی و میکروب‌ها که منجر به شستشوی مکرر دست، حمام کردن یا تمیز کردن می‌شود.
• چک کردن: چک کردن مداوم اشیاء برای اطمینان از اینکه خاموش هستند، قفل شده‌اند یا به درستی کار می‌کنند.
• نظم و ترتیب: نیاز به نظم و ترتیب و تقارن در محیط اطراف.
• احتکار: مشکل در دور انداختن اشیاء، حتی اگر بی‌استفاده یا خراب باشند.
• افکار مزاحم: افکار ناخواسته و تکراری در مورد خشونت، تهاجم یا مسائل جنسی.

علل OCD:

علت دقیق اختلال وسواس فکری-عملی ناشناخته است، اما تصور می‌شود که ترکیبی از عوامل ژنتیکی، بیولوژیکی و محیطی در آن نقش داشته باشند.

درمان OCD:

درمان OCD معمولاً شامل ترکیبی از درمان دارویی و روان درمانی است.

• درمان دارویی:

  • داروهای ضدافسردگی مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) مانند فلوکستین، سرترالین و پاروکستین
  • داروهای ضد اضطراب مانند کلونازپام و لورازپام

• روان درمانی:

  • درمان شناختی-رفتاری (CBT) که به افراد کمک می‌کند تا افکار و رفتارهای وسواسی خود را شناسایی و تغییر دهند
  • درمان مواجهه و پیشگیری از پاسخ (ERP) که به افراد کمک می‌کند تا با ترس‌ها و اضطراب‌های خود روبرو شوند

عوارض OCD:

OCD می‌تواند زندگی افراد را به طور قابل توجهی مختل کند و باعث مشکلات در محل کار، مدرسه، روابط و زندگی اجتماعی شود.

پیشگیری از OCD:

هیچ راه قطعی برای پیشگیری از OCD وجود ندارد، اما برخی از اقدامات می‌توانند به کاهش خطر ابتلا به این اختلال کمک کنند، مانند:

• مدیریت استرس:

  • ورزش منظم
  • تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند تنفس عمیق و مدیتیشن
  • خواب کافی

• اجتناب از مصرف مواد مخدر و الکل:

  • مصرف مواد مخدر و الکل می‌تواند علائم OCD را بدتر کند.

نتیجه گیری:

اگر فکر می‌کنید ممکن است به OCD مبتلا باشید، مهم است که به دنبال کمک تخصصی باشید. درمان زودهنگام می‌تواند به طور قابل توجهی علائم OCD را بهبود بخشد و کیفیت زندگی افراد را ارتقا دهد. با مدیریت اختلال OCD، افراد قادر خواهند بود تا با موفقیت در زندگی شخصی و حرفه‌ای خود پیش بروند، از اطلاعات ارزشمند علم روز بهره‌مند شوند و به رشد و توسعه فردی خود ادامه دهند.