آی کیو چیست و آی کیوی نرمال چند است؟
آی کیو چیست ؟ شاید سوالی باشد که ذهن شما را درگیر کرده است. دانستن علم روز میتواند به همگان کمک کند.
قبل از پاسخ به این سؤال که ضریب هوشی طبیعی یا همان آی کیوی طبیعی چند است، باید به مفهوم و تاریخچه واژه IQ در روانشناسی پرداخته و سپس به تفاوت‌ها و تعریف‌های مختلف درباره هوش عمومی بپردازیم.
اصطلاح IQ یا شاخص هوشی به توانایی یا سطح یادگیری فرد در مقایسه با گروهی از همسالانش اشاره دارد. این مفهوم توسط روانشناس ویلیام استرن در اوایل قرن بیستم معرفی شد. در آن زمان، ضریب هوشی برای اندازه‌گیری هوش فرد بر اساس نسبت سن عقلی به سن معمولی استفاده می‌شد و به یک مقدار عددی ضربدر ۱۰۰ تبدیل می‌شد. در واقع، ضریب هوشی نشان می‌دهد که فرد چه درصد هوشی که در سن معمولی مورد انتظار است را در سن عقلی خود دارد. این مفهوم در آن زمان تاکید بر تفاوت‌های هوشی میان افراد بود و به عنوان یک شاخص علمی مطرح شد.
در حال حاضر، تعریف و استفاده از ضریب هوشی (IQ) به صورت یکنواخت در تمام جوامع مورد قبول قرار نگرفته است و تعدادی تفسیر و تعریف دیگر نیز وجود دارد. برخی از روش‌ها بر اساس آزمون‌های استاندارد شناختی مانند آزمون وسواس‌گرایی و روانشناسی اجتماعی، برخی از روش‌ها بر مبنای اندازه‌گیری عوامل متعدد هوشی استفاده می‌کنند و برخی دیگر به صورت موسسه‌محور و با استفاده از الگوریتم‌ها و مدل‌های محاسباتی متنوع میزان هوش را اندازه‌گیری می‌کنند.
آی کیوی ( IQ ) نرمال چند است؟
اگر یک فرد ۱۰ ساله دارای سن ذهنی ۱۰ باشد، ضریب هوشی او ۱۰۰ خواهد بود؛ اما اگر سن ذهنی فرد نسبت به سن تقویمی بیشتر بود، مثلا ۱۲ به‌جای ۱۰، ضریب هوشی فرد ۱۲۰ خواهد بود. یا اگر سن ذهنی فرد کم‌تر از سن تقویمی باشد، ضریب هوشی او کم‌تر از ۱۰۰ است. به‌طور کلی بازه آی کیو نرمال در هر سنی متفاوت است:
- ۱۶ تا ۱۷ سال: ۱۰۸
- ۱۸ تا ۱۹ سال: ۱۰۵
- ۲۰ تا ۲۴ سال: ۹۹
- ۲۴ تا ۳۴ سال: ۹۷
- ۳۵ تا ۴۴ سال: ۱۰۱
- ۴۵ تا ۵۴ سال: ۱۰۶
- ۵۵ تا ۶۴ سال: ۱۰۹
- ۶۵ تا ۶۹ سال: ۱۱۴
- ۷۰ تا ۷۴ سال: ۱۱۹
شاید جالب باشد بدانید که سال‌های جوانی که احساسات بر منطق و استدلال غلبه دارد، آی کیوی نرمال عدد بالایی نیست؛ اما بعد از آن باز این عدد بالا می‌رود. برای همین است که می‌گویند هیچ وقت برای شروع هیچ کاری و یادگیری هیچ دانشی دیر نیست! شاید نبوغ شما در میانسالی مجال بروز پیدا کند.
تعریف هوش هیجانی یا EQ:
با توجه به اینکه بسیاری از افراد هنوز به طور دقیق مفهوم هوش هیجانی را درک نکرده‌اند، به همین دلیل تفاوت آن را نمی‌فهمند. EQ به معنای اندازه‌گیری سطح یادگیری و اطلاعات عاطفی فرد است. هوش هیجانی نشان می‌دهد که چقدر فرد توانایی درک احساسات خود و احساسات دیگران را دارد و توانایی تفکیک آن‌ها با استفاده از اطلاعات برای هدایت کردن رفتار و اعمال خود دارد. هوش عاطفی برای بشر بسیار اهمیت دارد، زیرا ما انسان‌هایی هستیم که در زمینه عواطف و هیجانات فعالیت می‌کنیم.
تفاوت بین IQ و EQ:
مفهوم هوش هیجانی نشان می‌دهد که چرا دو نفر با یکسان بودن در ضریب هوشی (IQ)، ممکن است در موفقیت زندگی به درجات بسیار متفاوتی برسند. هوش هیجانی یک عنصر بنیادین در رفتار انسان است که جدا و متمایز از هوش شناختی عمل می‌کند. هیچ رابطه‌ی مشخصی بین IQ و EQ وجود ندارد.
شما نمی‌توانید فقط با توجه به هوش شناختی یا IQ شخص، هوش هیجانی او را پیش‌بینی کنید. این خبر خوبی است، زیرا هوش شناختی یا IQ قابل تغییر نیست. آن از لحظه‌ای که به دنیا می‌آید ثابت است، به جز در صورتی که یک حادثه یا صدمه مغزی آن را تغییر دهد. هیچ کس با یادگیری حقایق جدید یا به دست آوردن اطلاعات عمومی بیشتر هوشمندتر نمی‌شود. هوش شناختی به معنای توانایی یادگیری است، اما به طور متضاد، هوش هیجانی مهارتی انعطاف‌پذیر است که به راحتی قابل یادگیری است. برخی افراد به طور طبیعی هوش هیجانی بالاتری نسبت به دیگران دارند و حتی یک فردی که بدون هوش هیجانی به دنیا آمده است میتواند EQ بالایی را در خود توسعه دهد.
تفاوت بین IQ و EQ بسیار پیچیده است. IQ یا هوش شناختی به طور عمومی به توانایی‌های ذهنی فرد اشاره می‌کند که شامل:
- توانایی استفاده از منطق برای حل مسئله
- توانایی برنامه‌ریزی و انتخاب راهکارها
- توانایی درک ایده‌های انتزاعی
- توانایی یادگیری و سازگاری با تغییرات
- توانایی استفاده و درک زبان
هوش هیجانی یا EQ به طور کلی توانایی فرد در درک هیجانات خود و دیگران را نشان می‌دهد. همچنین به نحوه استفاده از این آگاهی برای هدایت رفتار اشاره می‌کند. به طور کلی، افرادی که EQ بالاتری دارند، می‌توانند به راحتی:
- هیجانات خود و دیگران را شناسایی کنند.
- با دیگران همدردی کنند.
- هیجانات و رفتار خود را با توجه به موقعیت‌های مختلف تنظیم کنند.
- غریزه‌های خود را کنترل کنند.
- در مقابل وسوسه‌ها برای رسیدن به پاداش یا رضایت بیشتر مقاومت کنند.
- تعارضات خود را با دیگران حل و فصل کنند.
- ارتباطات موثر برقرار کنند.